#TegoDniaWKosmosie #KosmicznyKalendarz #KosmicznaKronika #EdukacjaSSE // Tego Dnia W Kosmosie - 10 marca - Prezentujemy ciekawe wydarzenia, które wydarzyły się danego dnia w Kosmosie i miały znaczący wpływ na rozwój Eksploracji i badania Kosmosu.
 
Wydarzyło się 10 MARCA:

1820: Założenie Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego
1977: Odkryto pierścienie wokół Urana
2006: Mars Reconnaissance Orbiter dociera do Marsa

=======================================

Królewskie Towarzystwo Astronomiczne (The Royal Astronomical Society, RAS) to towarzystwo naukowców i organizacja charytatywna, która zachęca i promuje badania astronomii, nauki o Układzie Słonecznym, geofizyki i ściśle powiązanych dziedzin nauki. Jej siedziba znajduje się w Burlington House na Piccadilly w Londynie. Towarzystwo ma ponad 4000 członków („Fellows”), w większości zawodowych badaczy lub studentów studiów podyplomowych. Około jedna czwarta stypendystów mieszka poza Wielką Brytanią.

Towarzystwo organizuje comiesięczne spotkania naukowe w Londynie oraz coroczne National Astronomy Meeting w różnych miejscach na Wyspach Brytyjskich. RAS publikuje czasopisma naukowe "Monthly Notices of the Royal Astronomical Society" i "Geophysical Journal International", a także magazyn branżowy "Astronomy & Geophysics".

RAS prowadzi bibliotekę badań astronomicznych, angażuje się w działania publiczne i doradza rządowi Wielkiej Brytanii w zakresie edukacji astronomicznej. Towarzystwo docenia osiągnięcia w astronomii i geofizyce, przyznając coroczne nagrody i wyróżnienia, a najwyższą nagrodą jest Złoty Medal Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego. RAS jest brytyjską organizacją należącą do Międzynarodowej Unii Astronomicznej i członkiem Brytyjskiej Rady Naukowej.

Towarzystwo zostało założone w 1820 roku jako Towarzystwo Astronomiczne Londynu w celu wspierania badań astronomicznych. W tamtym czasie większość członków była raczej „dżentelmenami-astronomami” niż profesjonalistami. Stało się Królewskim Towarzystwem Astronomicznym w 1831 roku po otrzymaniu Królewskiego Statutu od Wilhelma IV. Karta Uzupełniająca z 1915 r. otworzyła stypendium dla kobiet.

Jedną z głównych działalności RAS jest wydawanie recenzowanych czasopism. Publikuje dwa podstawowe czasopisma badawcze: "Monthly Notices of the Royal Astronomical Society" w astronomii oraz (we współpracy z Deutsche Geophysikalische Gesellschaft) "Geophysical Journal International" w geofizyce. Wydaje również magazyn A&G, który zawiera recenzje i inne artykuły o szerokim znaczeniu naukowym. Pełna lista czasopism publikowanych (zarówno obecnie, jak i historycznie) przez RAS, ze skrótami używanymi w kodach bibliograficznych NASA ADS dostępna w rozszerzeniu informacji.

Towarzystwo organizuje bogaty program spotkań:

Największym spotkaniem RAS każdego roku jest National Astronomy Meeting, główna konferencja profesjonalnych astronomów. Odbywa się przez 4-5 dni każdej wiosny lub wczesnym latem, zwykle na kampusie uniwersyteckim w Wielkiej Brytanii. Co roku przybywają tu setki astronomów.

Coraz częstsze mniejsze „zwykłe” spotkania to wykłady na tematy badawcze z astronomii i geofizyki, często wygłaszane przez laureatów nagród towarzystwa. Zwykle odbywają się one w Burlington House w Londynie po południu w drugi piątek każdego miesiąca od października do maja. Rozmowy mają być dostępne dla szerokiego audytorium astronomów i geofizyków i mogą w nich uczestniczyć wszyscy (nie tylko członkowie towarzystwa). Formalne sprawozdania ze spotkań publikowane są w magazynie "The Observatory".

=======================================

Pierścienie Urana mają średnią złożoność między bardziej rozległym układem wokół Saturna, a prostszymi układami wokół Jowisza i Neptuna. Pierścienie Urana zostały odkryte 10 marca 1977 roku przez Jamesa L. Elliota, Edwarda W. Dunhama i Jessicę Mink. William Herschel również donosił o obserwacjach pierścieni w 1789 roku; współcześni astronomowie są podzieleni co do tego, czy mógł je zobaczyć, ponieważ są bardzo ciemne i słabe.

Do 1977 zidentyfikowano dziewięć odrębnych pierścieni. Dwa dodatkowe pierścienie odkryto w 1986 roku na zdjęciach wykonanych przez sondę Voyager 2, a dwa zewnętrzne pierścienie odkryto w latach 2003-2005 na zdjęciach z Kosmicznego Teleskopu Hubble'a. W kolejności rosnącej odległości od planety 13 znanych pierścieni oznaczono jako 1986U2R/ζ, 6, 5, 4, α, β, η, γ, δ, λ, ε, ν i μ. Ich promienie wahają się od około 38 000 km dla pierścienia 1986U2R/ζ do około 98 000 km dla pierścienia μ. Pomiędzy głównymi pierścieniami mogą znajdować się dodatkowe słabe pasma pyłu i niepełne łuki. Pierścienie są bardzo ciemne – albedo Bonda cząstek pierścieni nie przekracza 2%. Składają się one prawdopodobnie z lodu wodnego z dodatkiem niektórych substancji organicznych poddanych ciemnemu promieniowaniu.

Większość pierścieni Urana jest nieprzezroczysta i ma tylko kilka kilometrów szerokości. System pierścieni zawiera ogólnie mało pyłu; składa się głównie z dużych ciał o średnicy od 20 cm do 20 m. Niektóre pierścienie są optycznie cienkie: szerokie i słabe pierścienie 1986U2R/ζ, μ i ν zbudowane są z małych cząstek pyłu, podczas, gdy wąski i słaby pierścień λ zawiera również większe ciała. Względny brak pyłu w układzie pierścieni może wynikać z oporu aerodynamicznego z rozszerzonej egzosfery Urana.

Uważa się, że pierścienie Urana są stosunkowo młode i mają nie więcej niż 600 milionów lat. Układ pierścieni Urana prawdopodobnie powstał w wyniku kolizyjnej fragmentacji kilku księżyców, które kiedyś istniały wokół planety. Po zderzeniu księżyce prawdopodobnie rozpadły się na wiele cząstek, które jako wąskie i optycznie gęste pierścienie przetrwały tylko w ściśle ograniczonych strefach maksymalnej stabilności.

Mechanizm, który ogranicza wąskie pierścienie, nie jest dobrze poznany. Początkowo zakładano, że każdy wąski pierścień ma parę pobliskich księżyców "pasterskich" otaczających go. W 1986 roku 'Voyager 2' odkrył tylko jedną taką parę "pasterzy" (Cordelia i Ofelia) wokół najjaśniejszego pierścienia (ε), chociaż później odkryto słabe ν "owiec" "pasące się" między księżycami Portią, a Rosalind.

=======================================

Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) to statek kosmiczny zaprojektowany do badania geologii i klimatu Marsa, zapewniania rozpoznania przyszłych miejsc lądowania i przekazywania danych z misji marsjańskich na powierzchnię Ziemi. Został wystrzelony 12 sierpnia 2005 r. i dotarł do Marsa 10 marca 2006 r. W listopadzie 2006 r., po pięciu miesiącach, wszedł na końcową orbitę naukową i rozpoczął swoją podstawową fazę naukową. Koszt opracowania i obsługi MRO do końca głównej misji w 2010 r. wyniósł 716,6 mln USD.

Statek kosmiczny nadal operuje na Marsie, znacznie wykraczając poza planowany okres eksploatacji. Ze względu na swoją kluczową rolę jako szybki przekaźnik danych dla misji naziemnych, NASA zamierza kontynuować misję tak długo, jak to możliwe, przynajmniej do końca lat dwudziestych.

Po niepowodzeniach bliźniaczych misji Mars Climate Orbiter i Mars Polar Lander w 1999 roku, NASA zreorganizowała i przeplanowała swój Program Eksploracji Marsa. W październiku 2000 r. NASA ogłosiła przeformułowane plany badania Marsa, które zmniejszyły liczbę planowanych misji i wprowadziły nowy temat: „podążania za wodą”. Plany obejmowały nowo ochrzczony Mars Reconnaissance Orbiter, który miał zostać wystrzelony w 2005 roku.

3 października 2001 r. NASA wybrała Lockheed Martin na głównego wykonawcę budowy statku kosmicznego. Do końca 2001 roku wybrano wszystkie instrumenty misji. Podczas budowy MRO nie było żadnych poważnych komplikacji, a statek kosmiczny został wysłany do Centrum Kosmicznego im. Johna F. Kennedy'ego 1 maja 2005 r. w celu przygotowania go do startu.

MRO ma zarówno cele naukowe, jak i „wspierające inne misje”. Pierwsza misja naukowa miała trwać od listopada 2006 do listopada 2008, a faza wsparcia misji od listopada 2006 do listopada 2010. Obie misje zostały przedłużone.

Formalne cele naukowe MRO to:

- obserwować obecny klimat, zwłaszcza jego cyrkulację atmosferyczną i sezonowe zmiany;
- szukać śladów wody, zarówno przeszłych, jak i obecnych, i zrozumieć, jak zmieniła powierzchnię planety;
- mapować i charakteryzować siły geologiczne, które ukształtowały powierzchnię.

Dwa cele wsparcia misji dla MRO to:

- świadczyć usługi przekazywania danych z misji na powierzchni Marsa z powrotem na Ziemię;
- scharakteryzować bezpieczeństwo i wykonalność potencjalnych przyszłych miejsc lądowania i trawersów łazika marsjańskiego.

MRO odegrało kluczową rolę w wyborze bezpiecznych miejsc lądowania dla lądownika Phoenix (2007), Mars Science Laboratory/łazika Curiosity (2012), lądownika InSight (2018) oraz łazika Mars 2020/Perseverance (2021).

Więcej informacji: sseproject.eu/be/st#mro