W ciągu dnia egzoplaneta GJ 367b jest tak gorąca, że zawarte w niej żelazo może prawie zacząć się topić.
W nowym badaniu opublikowanym w czasopiśmie Nature naukowcy wykazali, że planeta, która znajduje się 31 lat świetlnych od Ziemi, jest jedną z najlżejszych spośród prawie 5000 egzoplanet (planet poza naszym Układem Słonecznym), które są obecnie znane, z połowa masy Ziemi. Ma średnicę nieco ponad 9000 kilometrów — nieco większą niż Mars.
{pagebreak}
Zespół twierdzi, że badania stanowią krok naprzód w poszukiwaniu „drugiej Ziemi”, ponieważ pokazują, że astronomowie mogą określić właściwości nawet bardzo małych planet.
Współautor, dr Vincent Van Eylen (UCL Mullard Space Science Laboratory) powiedział: „W tym nowym badaniu rozmiar i masę planety obliczono za pomocą dwóch metod, z których obie obejmowały analizę światła gwiazdy planety. w celu zmierzenia minutowego zaniku światła emitowanego przez gwiazdę, gdy planeta przechodziła przed nią, wykorzystując dane z satelity Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) NASA.
„Inną metodą było wywnioskowanie masy planety z jej wpływu na ruch gwiazdy. Ruch ten był niewielki – z prędkością 80 cm na sekundę, nie przekraczał prędkości marszu – więc to fantastyczne, że byliśmy w stanie wykryć ten niewielki ruch z odległości 31 lat świetlnych”.
W badaniu wzięło udział 78 badaczy, a kierowali nimi astronomowie z Instytutu Badań Planetarnych Niemieckiego Centrum Lotnictwa (Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt; DLR).
Główna autorka, dr Kristine Lam z DLR, powiedziała: „Od dokładnego określenia jej promienia i masy, GJ 367b jest klasyfikowana jako planeta skalista. To stawia ją wśród planet wielkości sub-Ziemi i czyni badania o krok naprzód w poszukiwaniu „drugiej ziemi”.
GJ 367 b należy do grupy egzoplanet „ultra-krótkiego okresu” (USP), które okrążają swoją gwiazdę w czasie krótszym niż 24 godziny. „Kilka z nich już znamy, ale ich pochodzenie jest obecnie nieznane” – powiedział dr Lam. „Dzięki dokładnym pomiarom podstawowych właściwości planety USP możemy uzyskać wgląd w historię powstawania i ewolucji systemu”.
Po odkryciu tej planety za pomocą TESS i metody tranzytów, widmo jej gwiazdy zostało następnie zbadane z ziemi za pomocą instrumentu HARPS na 3,6-metrowym teleskopie Europejskiego Obserwatorium Południowego.
Łącząc różne metody oceny, wyznaczono promień i masę planety: jej promień wynosi 72% promienia Ziemi, a masa 55% masy Ziemi.
Określając jej promień i masę z dokładnością odpowiednio do 7 i 14 procent, naukowcy byli również w stanie wyciągnąć wnioski na temat wewnętrznej struktury egzoplanety. Jest to planeta skalista o małej masie, ale ma większą gęstość niż Ziemia. „Wysoka gęstość wskazuje, że planeta jest zdominowana przez żelazne jądro” – powiedział dr Szilárd Csizmadia.
„Te właściwości są podobne do właściwości Merkurego, z jego nieproporcjonalnie dużym rdzeniem z żelaza i niklu, który odróżnia go od innych ciał ziemskich w Układzie Słonecznym”.
Jednak bliskość planety do swojej gwiazdy oznacza, że jest ona narażona na ekstremalnie wysoki poziom promieniowania, ponad 500 razy silniejszy niż to, którego doświadcza Ziemia. Temperatura powierzchni może sięgać nawet 1500 stopni Celsjusza – temperatura, w której stopiłyby się wszystkie skały i metale.
Gwiazda macierzysta tej nowo odkrytej egzoplanety, czerwony karzeł zwany GJ 367, jest tylko o połowę mniejsza od Słońca. Było to korzystne dla jego odkrycia, ponieważ sygnał przejścia orbitującej planety jest szczególnie istotny. Czerwone karły są nie tylko mniejsze, ale także chłodniejsze od Słońca. Ułatwia to znalezienie i scharakteryzowanie powiązanych z nimi planet. Są one jednymi z najczęstszych obiektów gwiezdnych w naszym kosmicznym sąsiedztwie i dlatego są odpowiednimi celami do badań egzoplanet.
Naukowcy szacują, że te czerwone karły, znane również jako "gwiazdy klasy M", są okrążane przez trzy do czterech planet , z których każda jest co najwyżej cztery razy większa od Ziemi.
